Omurga romatizması, omurga bölgesini etkileyen ağrılı bir hastalıktır. Hastalık ilerleme eğilimli ve kronik olarak devam edebilir. Omurga romatizması ankilozan spondilit olarak tanımlanmaktadır. Eklemlerde ve eklem çevresinde bulunan adalelerde iltihap ile oluşmaya başlar. Erkeklere göre kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır. Oluşum gösterme yaşları 20-25 yaş aralığıdır.
Ancak bu yaş haricinde her yaş grubunda hissedilebilir.
Omurga romatizması neden olur?
Omurga romatizmasının neden kaynaklandığı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırmalara göre omurga romatizmasının %96'lık bir kısmı genetik olarak gerçekleşmektedir. HLA-B27 olarak tanımlanan gen bağışıklık sistemini olumsuz etkilemekte ve omurgayı tahrip etmektedir. Başka bir neden ise alerjik reaksiyonlar olarak düşünülmektedir. Alerjik bünyeye sahip olan kişilerde vücuda dışarıdan alınan bazı gıdalara karşı bağışıklık sistemninin vermiş olduğu bir tepki olarak omurga romatizması yaşanabilmektedir. Bağışıklık sistemi bazı bölge, doku ve organları yabancı olarak algılayarak bu alanlarda bulunan dokulara istemsiz olarak zarar verebilir. HLA-B27 geni taşıyan her kişide omurga romatizması gelişecek diye de bir şey söz konusu değildir. Bazı durumlarda ise ishal ve idrar yolu enfeksiyonlarının da omurga romatizmasına yol açtığı düşünülmektedir.
Omurga romatizması bazı hastalıklar ile ilişki içinde olabilir. Bu hastalıklar;
- Bağırsak iltihabı
- Sedef hastalığı
- Viral ve bakteriyel enfeksiyon türleri, bu rahatsızlıklar omurga romatizması ile görülebileceği gibi daha öncesinde de oluşum gösterebilir.
Omurga romatizması belirtileri nelerdir?
- Omurga romatizmasına maruz kaldıktan belli bir süre sonra yavaş yavaş ilerleme eğilimli bel ağrısı
- Sabahları uyanıldığında yaşanan sertlik ve ağrı. Sertlik ve ağrı hissi gün ilerledikçe yavaş yavaş ortadan kalkabilir.
- Ağrı, sertlik ve bel ağrısı gibi şikâyetlerin üç ay gibi kısa bir süre içinde şiddetlenmesi
- Egzersiz yapıldığında şikâyetlerde azalma, dinlenme anında şikâyetlerin artması
- Devamlı seyreden halsizlik ve yorgunluk
- Geceleri ve sabahları ağrının daha şiddetli olması
- Yaşanan ağrıların başlangıcında yaşanan kilo kaybı
- Bacak ve baldırda devamlı yer değiştiren ağrı hissi
- Topuklarda ağrı
- Ayak bileği ve diz eklemlerinde şişlik, ağrı ve hareket kısıtlanması
- Göz iltihabı, gözlerde kızarıklık, ağrı ve bulanık görme
- Aort kapak yetmezliği, ritim bozukluğu
- Kronik ishal, kalın bağırsakta kolit
- Göğüs kafesinde hareket azlığı
- Akciğer kapasitesinde sınırlanma ve beraberinde solunum sıkıntısı
- Topuk ağrısı, göğüs ağrısı
Omurga romatizması nasıl teşhis edilir?
Omurga romatizması teşhisi çok zor değildir. Teşhis için hastalıktan şüphelenme en önemli basamaktır. Henüz 20'li yaşlarda sabah şikâyetleri ve şiddetli bel ağrısı yaşanıyorsa omurga romatizması için mutlaka bir doktora başvurularak araştırma yapılması gerekir. Bu tarz şikâyetlere maruz kalan kişiler daha çok ortopedi, beyin cerrahi gibi bölümlere başvurduğunda tanı için gecikmeler yaşanabilmektedir. Hastalık için romatoloji bölümüne başvurulmalıdır. Tanı için röntgen, MR, bilgisayarlı tomografi, kan tahlilleri ve genetik yatkınlık molekülleri kullanılır. Ayrıca B27'de araştırılır.
Omurga romatizması tedavisi nasıl yapılır?
Omurga romatizması tedavisinde tüm şikâyetleri yok edecek bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. En çok egzersiz tedavisi önerilerek vücudun esnek kalması sağlanmaktadır. Omurga romatizması için tamamen düzeltici bir tedavi henüz geliştirilmemiştir. Hastalık ölüm riski yaratan bir hastalık değildir. Hastalığın en ciddi yan etkisi vücut hareketliliğini kısıtlamasıdır. Hastalık her vücutta aynı etkiye neden olmaz. Bazı vakalarda yaşanan ağrı daha şiddetli olurken bazılarında da bükülme eğilimi daha fazla olur. Genetik olarak değerlendirilen bir hastalık olmasa da babada gelişen omurga romatizması oğlunda da gelişebilir. Bu oran %20 civarındadır. Omurga romatizmasına maruz kalan kişinin oturduğu sandalye, yattığı yatak çok dikkatli seçilmelidir. Hastalığın ilerlemesi ya da yaşanan şikâyetlerin hafiflemesi için devamlı hareket halinde olmak gerekir.
Omurga romatizmasında çok nadir durumlarda cerrahiye gerek duyulabilir. Meydana gelen hasarı onarmak için cerrahi tercih edilebilir. Bazı hastalarda boynu ve omurgayı dik tutmak için operasyon gerekebilir.
